Brandwacht Manschap A/B: taken & regels

Wat doet een Brandwacht Manschap A/B?

De functie van brandwacht manschap A/B is cruciaal binnen industriële en risicovolle omgevingen. Deze professionals staan garant voor brandveiligheid, toezicht en noodhulp — onmisbare schakels binnen elk veiligheidsplan.

In deze blog lees je wat hun taken precies inhouden, waarom ze zo belangrijk zijn tijdens mangatwerkzaamheden en wat de wet zegt over het uitvoeren van andere werkzaamheden tijdens toezicht.

Wat is een brandwacht manschap A/B?

Een brandwacht manschap A/B is meestal opgeleid via het NIBHV of IFV en houdt toezicht op brandveiligheid in uiteenlopende situaties — van industriële plants tot bouw- en onderhoudswerkzaamheden.

De kernverantwoordelijkheden zijn:

• Brandpreventie en toezicht op brandveiligheid.
• Toezicht houden tijdens risicovolle werkzaamheden, zoals lassen, slijpen en andere vormen van heet werk.
• Noodhulp en ontruiming bij incidenten of calamiteiten.
• Controle van gasmetingen, werkvergunningen en PBM-gebruik, indien bevoegd.

De hoofdtaak van een brandwacht is toezicht houden op veiligheid — niet zelf actief deelnemen aan het werk.

Mangatwerkzaamheden: werken in besloten ruimten

“Mangatwerkzaamheden” (ook wel confined space entry) behoren tot de meest risicovolle vormen van arbeid. Werken in een besloten ruimte brengt gevaren met zich mee zoals verstikkingsgevaar, explosiegevaar, toxische dampen of zuurstoftekort, en brandgevaar. Daarom gelden er strikte regels voor toezicht en veiligheid.

Rol van de mangatwacht

Tijdens deze werkzaamheden moet altijd een mangatwacht aanwezig zijn. Deze persoon:

• Houdt continu contact met de medewerkers in de ruimte.
• Bewaakt de omstandigheden en veiligheidssituatie.
• Staat klaar om hulpdiensten te alarmeren bij een incident.

Belangrijk: de mangatwacht mag geen andere werkzaamheden uitvoeren die de aandacht van het toezicht kunnen afleiden.

Mag een brandwacht manschap A/B zelf werkzaamheden uitvoeren?

Het korte antwoord: nee, niet tijdens het actief toezicht houden. Volgens de Arbowet, VCA-richtlijnen en de BRL SIR (Besloten Ruimten) geldt:

“De toezichthouder moet te allen tijde zijn aandacht volledig gericht houden op de veiligheid van de personen in de besloten ruimte en mag geen andere taken uitvoeren die deze verantwoordelijkheid kunnen belemmeren.”

Dat betekent concreet:

• ✅ Toezicht houden op werkzaamheden in het mangat — toegestaan.
• ❌ Zelf meewerken of andere taken uitvoeren — niet toegestaan.

De reden is eenvoudig: elk moment van afleiding kan leiden tot levensgevaarlijke situaties.

Uitzonderingen en combinaties

Alleen wanneer er niemand in de besloten ruimte aanwezig is en er geen actieve bewaking nodig is, mag een brandwacht eventueel andere werkzaamheden uitvoeren. Zodra er echter iemand in het mangat werkt, geldt het één-op-één principe: één brandwacht/mangatwacht per besloten ruimte, zonder neventaken.

Samenvattend overzicht

Officiële richtlijnen en normen

De bovenstaande regels zijn vastgelegd in diverse normen en wettelijke kaders, waaronder:

• Arbowet – artikelen 3 & 8 (veilig werken en instructieplicht)
• VCA-checklist 2024 – hoofdstuk 3.3 en 4.1
• BRL SIR Besloten Ruimten (versie 2023)
• NEN-EN 529 & NEN-EN 689 – ademhalingsbescherming en blootstellingsmetingen

Deze documenten vormen samen de juridische en praktische basis voor veilig werken in besloten ruimten.

Conclusie

De brandwacht manschap A/B speelt een sleutelrol in het waarborgen van veiligheid bij risicovolle werkzaamheden. Of het nu gaat om brandpreventie, toezicht bij heet werk of mangatbewaking — de brandwacht is de ogen en oren van de veiligheid.

Zolang er mensen in een besloten ruimte werken, geldt één gouden regel:

Toezicht is een fulltime taak — geen bijzaak.

📍Wil je meer weten over brandwachten, veiligheid of trainingen? Bezoek ProBrandwacht.nl of neem contact op voor meer informatie over opleidingen en inzetmogelijkheden.