Wanneer is een brandwacht verplicht bij evenementen?

Wanneer is een brandwacht verplicht bij evenementen?

In het kort

• Brandwacht verplicht bij evenementen met verhoogd brandrisico, zoals open vuur, pyrotechniek of grote bezoekersaantallen.
• De gemeente en veiligheidsregio bepalen dit via de omgevingsvergunning en risicobeoordeling.
• Eerlijke samenwerking tussen organisator, brandwacht en opdrachtgever voorkomt misverstanden over tarief en bevoegdheden.

1. Wettelijke basis: BGBOP en Omgevingswet

Sinds de invoering van de Omgevingswet vallen evenementen onder het
Besluit Brandveilig Gebruik en Basishulpverlening Overige Plaatsen (BGBOP).

Het BGBOP bepaalt dat de organisator verantwoordelijk is voor brandveilig gebruik van het terrein of gebouw.
De gemeente (vergunningverlener) en veiligheidsregio (adviesorgaan) kunnen vervolgens extra brandveiligheidsmaatregelen eisen.
Een van die maatregelen kan het aanstellen van gecertificeerde brandwachten zijn.

🔍 Er bestaat géén landelijke norm die exact voorschrijft hoeveel brandwachten verplicht zijn.
De verplichting ontstaat via de vergunning en de bijbehorende risicobeoordeling door de veiligheidsregio.

2. Handreiking Evenementenveiligheid (HEV 2018)

De HEV 2018 is geen wet, maar een landelijk procesmodel dat gemeenten en veiligheidsregio’s gebruiken bij vergunningverlening.
Het model helpt risico’s systematisch te beoordelen.

Bij klasse B en C kan de veiligheidsregio adviseren dat er brandwachten of manschappen A/B aanwezig moeten zijn, afhankelijk van:

• de brandgevaarlijke activiteiten (gas, stroom, vuur, pyro);
• de omvang van bezoekersstromen;
• de complexiteit van de locatie (vluchtwegen, tribunes, tentconstructies).

3. Vergunning & veiligheidsplan

De brandweer wordt vrijwel altijd betrokken bij de beoordeling van het veiligheidsplan.
Dit plan beschrijft onder meer:

• de organisatie van de hulpverlening (BHV, EHBO, brandwacht);
• de vluchtwegen en blusmiddelen;
• de taken en bevoegdheden van personeel;
• en de communicatiemiddelen (portofoons, noodnummers).

Pas na goedkeuring verleent de gemeente de vergunning.
Daarin wordt expliciet vastgelegd of brandwachten verplicht zijn en hoeveel.

4. Certificaten en kwalificaties

Afhankelijk van het risico kunnen één of meer van de volgende certificaten vereist zijn:

• BHV / EHBO – basishulpverlening bij incidenten;
• VCA – veilig werken op tijdelijke werkplekken;
• Manschap A of B – brandweerkwalificatie, vereist bij verhoogd risico of open vuur.

🧩 In de praktijk vragen veel veiligheidsregio’s dat ten minste één leidinggevende brandwacht beschikt over Manschap A of een vergelijkbaar diploma, om de communicatie met de brandweer soepel te laten verlopen.

5. Praktijkvoorbeeld: indoor muziekfestival

Verwachte bezoekers: ±6.000
Risico’s: lichtshows, gasgestookte catering, tijdelijke tribunes
Advies veiligheidsregio: zes brandwachten, waarvan twee met Manschap A/B, aanwezig tijdens piekuren.

Via ProSafetyMatch ziet de organisator exact:

• welke certificaten brandwachten hebben geüpload;
• wat de uurtarieven zijn;
• en hoe de betaling wordt afgehandeld na de shift.

6. Tips voor organisatoren

• Start minimaal zes weken vooraf met het indienen van het veiligheidsplan.
• Geef duidelijk aan welke activiteiten plaatsvinden (gas, pyro, stroom, tenten).
• Vermeld gewenste certificaten en bevoegdheden bij de aanvraag.
• Plan een evaluatiemoment na afloop; vervolgopdrachten leiden vaak tot betere afspraken en continuïteit.

7. Samenvattend

Een brandwacht is niet automatisch wettelijk verplicht,
maar kan wél verplicht worden gesteld via de vergunning,
op basis van de BGBOP en de HEV 2018.
De exacte bezetting en kwalificaties worden bepaald door de veiligheidsregio in overleg met de organisator.

🔒 Kernboodschap:
Transparantie over tarieven, bevoegdheden en verantwoordelijkheden voorkomt misverstanden.
Een goed veiligheidsplan versterkt de samenwerking tussen organisator, brandwacht en brandweer — en komt uiteindelijk de veiligheid van iedereen ten goede.

Bronnen

1. Handreiking Evenementenveiligheid 2018 – NIPV / Brandweer Nederland (PDF)
2. Besluit Brandveilig Gebruik en Basishulpverlening Overige Plaatsen (BGBOP) – Overheid.nl
3. Brandweer Nederland – Evenement organiseren
4. Infokaart Brandveiligheidsvoorschriften bij evenementen – Veiligheidsregio Limburg-Noord (2024)